LEGENDA

DUMADINE SALATIGA

Miturut crita, dhek jaman semana biyen, Adipati Semarang iku sugih bandha donya. Mula kuwi, Sunan Kalijaga pengin nguji Adipati Pandanarang II. Anggone nguji Adipati Pandhanarang II iku, Sunan Kalijaga dadi bakul suket. Saben suket sing dituku limang sen. Dhuwit iku dislempitake ana ing jero suket mau. Dening abdine ditemu lan diaturake marang Adipati pandanarang II.

Adipati Pandanarang II banjur ndangu, “Geneya dhuwitmu kokselipake ing suketan, apa kowe ora butuh?” “Kula betah arta, nanging setungggal sen mawon sampun cekap, pramila tiyang niku ampun ngempalaken bandha kemawon.” Mireng ature wong ngarit mau, Adipati Pandnarang duka, awit bakul suket mau kumawani marang Adipati.” Kula pitados panjenengan ugi nyimpen mas inten ing pekawisan menika.” Adipati tambah duka, awit ora rumangsa nyimpen mas inten ing njeron pekarangan. Wong ngarit mau banjur macul lan nemu mas inten.

Karo nudhuhake mas inten, sorot mripate wong ngarit mau katon mrebawani, njalari Adipati tumungkul sujud marang wong ngarit. Sawise dingendikani yen sejatine wong ngarit mau Sunan Kalijaga, banjur kepingin meguru.nanging ana sarate yen kepngin meguru, yaiku kudu ninggalake bandha donyane. Sang Adipati saguh, banjur enggal tindak menyang gunung Dwipa. Nyai Adipati uga ndherek, nanging amarga ngeman bandhane, kabeh mas inten dilebokake ana ing bumbung   pring wulung sing kanggo teken. Mula tindake Nyai Adipati keri. 

Ana ing tengah ndalan Adipati lan Sunan Kalijaga dibegal dening rampok. Nanging dingendikani Sunan Kalijaga,menawa sing nggawa bandha dony iku wanita sing ana mburi. Mas inten dilebokake teken bumbung pring nggo teken. Para begal percaya, banjur mbegal nyai Adipati. Sedalan-dalan Nyai Adipati nangis wae, banjur dingendikani dening Sunan Kalijaga menawa kena maguru nanging kudu ninggalake bandha donya.

Amarga ana wong telu sing salah, yaiku Adipati marang bakul suket, Nyai Adipati kang tansah mikir bandha donya lan begal sing ngrampok. Mula papan iku dijenengake Salah Tiga. Suwe-suwe wong- wong padha salah kaprah anggone nyebutake dadi Salatiga.

                                                                                                (Hermawati Aprilia,                                              )

ASAL USUL SEMARANG

Nalika semana, Kesultanan Demak dipimpin Pangeran Made Pandan. Pangeran Made Pandan kagungan putra arane Pangeran Pandan Arang. Sawijining dina, Pangeran Made Pandan lan putrane sarta para abdine lelana ngulon parane. Tekan sawijining alas gung liwang liwung, Pangeran Made Pandan leren banjur mbukak alas mau dienggo nenandur lan pomahan.

Emane durung ngrasakake asile Pangeran Made Pandan seda. Sadurunge seda, Pangeran Made Pandan ninggal weling “Ngger anakku Pandan Arang,olahen papan iki kanthi temen. Aja pisan-pisan sliramu ninggalake papan kene, amarga mengkone bakal dadi panggonan kang reja.”

Pangeran Pandan Arang tansah eling welinge swargi bapake. Pancen temenan papan mau katon ijo royo-royo, subur lan makmur.

Sawijining dina, ana kang aneh ing papan mau, Lemahe subur, nanging ana wit asem sing thukule arang-arang.Mula saka iku papan iki bakal dijenengi Semarang saka tembung asem kang arang-arang.

                                                                ( Vita Gusfanti,  VIIIH )

LEGENDA KAWAH SIKIDANG

Manut critane Kawah Sikidang dipercaya yen kawah kuwi mbiyene ana istana duweke sang ratu kang ayu rupane, arane Shinta Dewi. Ing sawijining dina, dheweke dilamar dening pangeran kang kabare sugih lan gagah. Nanging nyatane Shinta Dewi kuciwa, amarga pangeran kuwi nduweni awak manungsa lan sirahe rupa kidang. Arane Kidang Garungan. Mula ben ora gampang nglamar, Shinta Dewi nduweni siasat lan njaluk syarat. Syarate yaiku njaluk digawekake sumur kang jero lan gedhe banget ing kono.

Wektu semono, sumure wis arep rampung, nanging Shinta Dewi karo para pengawale ngurug sumur kuwi. Kidang garungan melu kekurug ing sumur lan kekubur ing sajroning sumur. Kidang Garungan ngupaya supaya bisa metu saka sumur kuwi kanthi ngetokake kabeh kasektene. Sumur kuwi banjur njeblug kanthi panas lan lemahe horeg utawa gogrog. Amarga saking jengkele, Kidang Garungan sepata marang Shinta Dewi yen kabeh keturunane bakal nduweni rambut gembel. Mula ing tlatah Dieng misuwur anane upacara adat Cukur Rambut Gimbal.

                                                                                (Rahmah Hidayah, VIIIH)

ASAL USULE TLAGA WARNA

Miturut critane, telaga sing katon warnane ijo, biru, lan bening amarga kena sorot sunare srengenge iku telaga sing digawe pangeran calon mantu kanggo ratu. Rikala kuwi, ana loro pangeran sing arep diangkat dadi mantune. Mula banjur dibuka sayembara kanggo syarat salah sijine bisa dipek mantu. Sarate yaiku cepet-cepetan gawe tlaga.

Nanging nalika ratu tindak-tindak, ratu pirsa ana telaga sing banyune katon tenang lan bening, ana cahyane amarga kesorot srengenge. Ratu banjur nggoleki pangeran kang nggoleki pangeran kang nggawe telaga kuwi, amarga arep didadekake garwane. Tundhone perkara sayembara kuwi dibatalake.

Ratu lan pangeran urip rukun lan tentrem dianugerahi  putri siji kang ayu rupane. Nalika semana ratu lan putrine lagi siram ana ing telaga, nanging slendang- slendange padha kabur kena angin lan tiba ing sajroning telaga. Slendhang mau nglunturi banyu telaga nganti banyune dadi warna warni. Mula saka kuwi telaga mau diarani TELAGA WARNA

                                                                                ( Yuanah Puspita, VIII H)

LEGENDA DANAU TOBA

Ing jaman kawuri ana wong kang gagah pideksa asmane Bathara Guru Sahala. Panjenengane kagungan kareman, karemane mancing. Nalika sawijining wektu panjenengane mancing, panjenengane entuk iwak gedhe banget, nanging dheweke kaget sakala, amerga iwake bisa ngomong. Iwake ngomong yen dheweke  njaluk dibebasake. Bathara Guru ora minangkani panjaluke iwak, minangka gantine, iwak mau digawekake blumbang.

Sawijining dina, iwak kuwi malih dadi wanita kang sulistya ing warna. Bathara guru pirsa, banjur kepranan penggalihe, semono uga wanita kuwi, basan weruh Bathara Guru seneng atine lan kayungyun marang panjenengane. Kekarone banjur kasih kinasihan. Bathara Guru ngersakake wanita kuwi dadi garwane, wanita kuwi gelem, sauger Bathara  Guru bisa minangkani sarate. Sarate, Bathara Guru ora kene crita marang wong liya, yen dheweke kuwi manungsa malihan saka iwak. Bathara Guru nyaguhi panjaluke iwak mau. Sawise dadi garwane, kekarone urip tentrem lan diparingi putra loro. 

Dina kuwi Bathara Guru lagi ngolah lemah, panase ngenthak-enthak, wis sawetara awan, nanging anake sing biasane ngirim sega, wedang lan lawuhe durung teka. Ing batin bathara Guru banget mangkele. Tekane putrane ngirim sega, bathara Guru isoh mangkel. Saking ora kuwawa ngampet dukane, panjenengane ndukani putrane sing ngirim sega. Anggone duka nganti ketrucut ngendika nyebut yen ananke kuwi  keturunan manungsa iwak. Putrane kelara-lara ora trima, nangis, banjur mlayu bali lapuran karo ibune.

Garwane Bathara Guru pirsa putrane diunekake mengkono mau banjur duka yayah sinipi, panjenengane mangkel banget, amarga Bathara Guru mbenjani janjine. Saking mangkele si putri, gunung –gunung lan bumi padha horeg, gunung padha njeblug. Tilas panjebluge gunung kuwi arupa tlaga kang amba lan dijenengi DANAU TOBA.

                                                                                ( Rizkita  A, VIII H)

LEGENDA KUTHA SURABAYA

LEGENDA GOA JATIJAJAR

Dhek jaman mbiyen ing Bogor ana praja kang kuncara. Ratune jejulik Prabu Siliwangi. Prabu Siliwangi kagungan putra telu yaiku Banyak Cotro, Banyak Ngampar lan Banyak Blabur. Sawijining wektu Prabu Siliwangi nimbali putrane Banyak Cotro. Sang Prabu nedya nglengserake panguasane marang Banyak Cotro. Banyak cotro durung kersa awit rumasa durung cukup ngelmune lan uga durung krama. Panjenengane kagungan karep arep ngulandara njajah desa milang kori.

Kanthi nyandhang lumrahe wong ndesa lan ganti asme Raden Kamandaka, banyak Cotro ngulandara nganti tekan ing Kadipaten Pasir Luhur. Panjenengane sinengkerake minangka putra dening sang Patih Reksanata. Nalika ana upacara anjarah iwak ing kali Legawa datan kanyana-nyana Raden Kamandaka ketemu karo Dewi Ciptarasa putra putrine panguwasa Pasir Luhur  Adipati Kanandaha. Dasar Raden kamandaka bagus pasuryane lan Dewi Ciptarasa sulistya ing warna, kekarone duwe rasa tresna. Nanging Adipati Kamandanu ora sarujuk, banjur ngutus marang prajurite supaya nyekel  Raden Kamandaka. Kanthi pitulungane Patih Reksanata, Raden Kamandaka bisa lolos saka pambujunge Prajurit Pasir Luhur. Panjenengane njegur ing kali. Prajurit Pasir Luhur ngira  yen Raden kamandaka wis tumekeng pati. Sawise mangerteni yen Raden Kamandaka wis mati, Adipati Kanandaha bungah banget penggalihe, nanging Dewi Ciptarasa tansah banget nandhang sungkawa.

Sawise njegur ing kali Raden Kamandaka keli ngantintekan ing desa Panagih. Ing kono Raden Kamandaka diaku anak karo mbok Randha Rehtosura. Mbok Randha duwe jago sing jenenge “ Mercu”. Raden Kamandaka seneng karo Mercu, sabanjure Raden Kamandaka seneng adu jago. Saben-saben diadu, Mercu tansah menang, mula Raden kamandaka kondhang kaloka nganti tekaning Kadipaten Pasr Luhur.

Pawartane Raden Kamandaka nganti kepireng karo Adipati Kamandoho. Sang Adipati kebranang ing galih bareng uninga yen Raden kamandaka isih urip. Mula banjur utusan Silih Warni yaiku nom-noman kang arep magang prajurit Pasir Luhur. Dheweke bisa ditampa dadi prajurit lamun bisa nyekel Raden Kamandaka. Silih Warni sigra mangkat menyang Desa Panagih dikantheni para Prajurit Pasir Luhur. Silih Warni nantang Raden Kamandaka adu jago. Nalika jago lagi terung Silih Warni nubles bangkekane Raden Kamandaka   nganggo keris Kujang saka mburi. Saka kasektene, Raden Kamandaka bisa mbrobos ilang saka Silih Warni, mula panggonan iku banjur diarani Desa Brobosan.

Raden Kamandaka terus mlayu ngetan nganti tumeka panggonan kang buntu. Panggonan mau banjur dijenengi Buntu. Silih Warni sawadya balane terus ngoyak Raden Kamandaka. Raden Kamandaka terus mlayu nganti tekan ing gua. Ing kono Raden Kamandaka ngaso sawetara. Ora suwe banjur Silih Warni nututi tumeka ing gua iku. Silih Warni nantang perang tandhing karo Raden Kamandaka. Raden Kamandaka banjur ngakoni “Sejatine dudu Kamandaka, nanging Banyak Cotro putra Prabu Siliwangi ing Pajajaran. Aku lagi nyamar dadi wong lumrah” Kandhane Kamandaka.

Silih Warni                           : “Apa bener?”

Kamandaka                        :”Ya, bener, aku Banyak Cotro”

Silih Warni                        :”Adhuh, Kakang kula kang rayi Banyak Ngampar. Rama ngutus aku supaya nggoleki Kakang.” 

Kalorone banjur rerangkulan. Papan kang minangka ketemune mau dijenengi Gua Jatijajar, methik saka tembung Pajajaran.

                                                                                                ( Dina Nastiti, VIIIH)

LEGENDA

DUMADINE SALATIGA

Miturut crita, dhek jaman semana biyen, Adipati Semarang iku sugih bandha donya. Mula kuwi, Sunan Kalijaga pengin nguji Adipati Pandanarang II. Anggone nguji Adipati Pandhanarang II iku, Sunan Kalijaga dadi bakul suket. Saben suket sing dituku limang sen. Dhuwit iku dislempitake ana ing jero suket mau. Dening abdine ditemu lan diaturake marang Adipati pandanarang II.

Adipati Pandanarang II banjur ndangu, “Geneya dhuwitmu kokselipake ing suketan, apa kowe ora butuh?” “Kula betah arta, nanging setungggal sen mawon sampun cekap, pramila tiyang niku ampun ngempalaken bandha kemawon.” Mireng ature wong ngarit mau, Adipati Pandnarang duka, awit bakul suket mau kumawani marang Adipati.” Kula pitados panjenengan ugi nyimpen mas inten ing pekawisan menika.” Adipati tambah duka, awit ora rumangsa nyimpen mas inten ing njeron pekarangan. Wong ngarit mau banjur macul lan nemu mas inten.

Karo nudhuhake mas inten, sorot mripate wong ngarit mau katon mrebawani, njalari Adipati tumungkul sujud marang wong ngarit. Sawise dingendikani yen sejatine wong ngarit mau Sunan Kalijaga, banjur kepingin meguru.nanging ana sarate yen kepngin meguru, yaiku kudu ninggalake bandha donyane. Sang Adipati saguh, banjur enggal tindak menyang gunung Dwipa. Nyai Adipati uga ndherek, nanging amarga ngeman bandhane, kabeh mas inten dilebokake ana ing bumbung   pring wulung sing kanggo teken. Mula tindake Nyai Adipati keri. 

Ana ing tengah ndalan Adipati lan Sunan Kalijaga dibegal dening rampok. Nanging dingendikani Sunan Kalijaga,menawa sing nggawa bandha dony iku wanita sing ana mburi. Mas inten dilebokake teken bumbung pring nggo teken. Para begal percaya, banjur mbegal nyai Adipati. Sedalan-dalan Nyai Adipati nangis wae, banjur dingendikani dening Sunan Kalijaga menawa kena maguru nanging kudu ninggalake bandha donya.

Amarga ana wong telu sing salah, yaiku Adipati marang bakul suket, Nyai Adipati kang tansah mikir bandha donya lan begal sing ngrampok. Mula papan iku dijenengake Salah Tiga. Suwe-suwe wong- wong padha salah kaprah anggone nyebutake dadi Salatiga.

                                                                                                (Hermawati Aprilia,                                              )

ASAL USUL SEMARANG

Nalika semana, Kesultanan Demak dipimpin Pangeran Made Pandan. Pangeran Made Pandan kagungan putra arane Pangeran Pandan Arang. Sawijining dina, Pangeran Made Pandan lan putrane sarta para abdine lelana ngulon parane. Tekan sawijining alas gung liwang liwung, Pangeran Made Pandan leren banjur mbukak alas mau dienggo nenandur lan pomahan.

Emane durung ngrasakake asile Pangeran Made Pandan seda. Sadurunge seda, Pangeran Made Pandan ninggal weling “Ngger anakku Pandan Arang,olahen papan iki kanthi temen. Aja pisan-pisan sliramu ninggalake papan kene, amarga mengkone bakal dadi panggonan kang reja.”

Pangeran Pandan Arang tansah eling welinge swargi bapake. Pancen temenan papan mau katon ijo royo-royo, subur lan makmur.

Sawijining dina, ana kang aneh ing papan mau, Lemahe subur, nanging ana wit asem sing thukule arang-arang.Mula saka iku papan iki bakal dijenengi Semarang saka tembung asem kang arang-arang.

                                                                ( Vita Gusfanti,  VIIIH )

LEGENDA KAWAH SIKIDANG

Manut critane Kawah Sikidang dipercaya yen kawah kuwi mbiyene ana istana duweke sang ratu kang ayu rupane, arane Shinta Dewi. Ing sawijining dina, dheweke dilamar dening pangeran kang kabare sugih lan gagah. Nanging nyatane Shinta Dewi kuciwa, amarga pangeran kuwi nduweni awak manungsa lan sirahe rupa kidang. Arane Kidang Garungan. Mula ben ora gampang nglamar, Shinta Dewi nduweni siasat lan njaluk syarat. Syarate yaiku njaluk digawekake sumur kang jero lan gedhe banget ing kono.

Wektu semono, sumure wis arep rampung, nanging Shinta Dewi karo para pengawale ngurug sumur kuwi. Kidang garungan melu kekurug ing sumur lan kekubur ing sajroning sumur. Kidang Garungan ngupaya supaya bisa metu saka sumur kuwi kanthi ngetokake kabeh kasektene. Sumur kuwi banjur njeblug kanthi panas lan lemahe horeg utawa gogrog. Amarga saking jengkele, Kidang Garungan sepata marang Shinta Dewi yen kabeh keturunane bakal nduweni rambut gembel. Mula ing tlatah Dieng misuwur anane upacara adat Cukur Rambut Gimbal.

                                                                                (Rahmah Hidayah, VIIIH)

ASAL USULE TLAGA WARNA

Miturut critane, telaga sing katon warnane ijo, biru, lan bening amarga kena sorot sunare srengenge iku telaga sing digawe pangeran calon mantu kanggo ratu. Rikala kuwi, ana loro pangeran sing arep diangkat dadi mantune. Mula banjur dibuka sayembara kanggo syarat salah sijine bisa dipek mantu. Sarate yaiku cepet-cepetan gawe tlaga.

Nanging nalika ratu tindak-tindak, ratu pirsa ana telaga sing banyune katon tenang lan bening, ana cahyane amarga kesorot srengenge. Ratu banjur nggoleki pangeran kang nggoleki pangeran kang nggawe telaga kuwi, amarga arep didadekake garwane. Tundhone perkara sayembara kuwi dibatalake.

Ratu lan pangeran urip rukun lan tentrem dianugerahi  putri siji kang ayu rupane. Nalika semana ratu lan putrine lagi siram ana ing telaga, nanging slendang- slendange padha kabur kena angin lan tiba ing sajroning telaga. Slendhang mau nglunturi banyu telaga nganti banyune dadi warna warni. Mula saka kuwi telaga mau diarani TELAGA WARNA

                                                                                ( Yuanah Puspita, VIII H)

LEGENDA DANAU TOBA

Ing jaman kawuri ana wong kang gagah pideksa asmane Bathara Guru Sahala. Panjenengane kagungan kareman, karemane mancing. Nalika sawijining wektu panjenengane mancing, panjenengane entuk iwak gedhe banget, nanging dheweke kaget sakala, amerga iwake bisa ngomong. Iwake ngomong yen dheweke  njaluk dibebasake. Bathara Guru ora minangkani panjaluke iwak, minangka gantine, iwak mau digawekake blumbang.

Sawijining dina, iwak kuwi malih dadi wanita kang sulistya ing warna. Bathara guru pirsa, banjur kepranan penggalihe, semono uga wanita kuwi, basan weruh Bathara Guru seneng atine lan kayungyun marang panjenengane. Kekarone banjur kasih kinasihan. Bathara Guru ngersakake wanita kuwi dadi garwane, wanita kuwi gelem, sauger Bathara  Guru bisa minangkani sarate. Sarate, Bathara Guru ora kene crita marang wong liya, yen dheweke kuwi manungsa malihan saka iwak. Bathara Guru nyaguhi panjaluke iwak mau. Sawise dadi garwane, kekarone urip tentrem lan diparingi putra loro. 

Dina kuwi Bathara Guru lagi ngolah lemah, panase ngenthak-enthak, wis sawetara awan, nanging anake sing biasane ngirim sega, wedang lan lawuhe durung teka. Ing batin bathara Guru banget mangkele. Tekane putrane ngirim sega, bathara Guru isoh mangkel. Saking ora kuwawa ngampet dukane, panjenengane ndukani putrane sing ngirim sega. Anggone duka nganti ketrucut ngendika nyebut yen ananke kuwi  keturunan manungsa iwak. Putrane kelara-lara ora trima, nangis, banjur mlayu bali lapuran karo ibune.

Garwane Bathara Guru pirsa putrane diunekake mengkono mau banjur duka yayah sinipi, panjenengane mangkel banget, amarga Bathara Guru mbenjani janjine. Saking mangkele si putri, gunung –gunung lan bumi padha horeg, gunung padha njeblug. Tilas panjebluge gunung kuwi arupa tlaga kang amba lan dijenengi DANAU TOBA.

                                                                                ( Rizkita  A, VIII H)

LEGENDA KUTHA SURABAYA

LEGENDA GOA JATIJAJAR

Dhek jaman mbiyen ing Bogor ana praja kang kuncara. Ratune jejulik Prabu Siliwangi. Prabu Siliwangi kagungan putra telu yaiku Banyak Cotro, Banyak Ngampar lan Banyak Blabur. Sawijining wektu Prabu Siliwangi nimbali putrane Banyak Cotro. Sang Prabu nedya nglengserake panguasane marang Banyak Cotro. Banyak cotro durung kersa awit rumasa durung cukup ngelmune lan uga durung krama. Panjenengane kagungan karep arep ngulandara njajah desa milang kori.

Kanthi nyandhang lumrahe wong ndesa lan ganti asme Raden Kamandaka, banyak Cotro ngulandara nganti tekan ing Kadipaten Pasir Luhur. Panjenengane sinengkerake minangka putra dening sang Patih Reksanata. Nalika ana upacara anjarah iwak ing kali Legawa datan kanyana-nyana Raden Kamandaka ketemu karo Dewi Ciptarasa putra putrine panguwasa Pasir Luhur  Adipati Kanandaha. Dasar Raden kamandaka bagus pasuryane lan Dewi Ciptarasa sulistya ing warna, kekarone duwe rasa tresna. Nanging Adipati Kamandanu ora sarujuk, banjur ngutus marang prajurite supaya nyekel  Raden Kamandaka. Kanthi pitulungane Patih Reksanata, Raden Kamandaka bisa lolos saka pambujunge Prajurit Pasir Luhur. Panjenengane njegur ing kali. Prajurit Pasir Luhur ngira  yen Raden kamandaka wis tumekeng pati. Sawise mangerteni yen Raden Kamandaka wis mati, Adipati Kanandaha bungah banget penggalihe, nanging Dewi Ciptarasa tansah banget nandhang sungkawa.

Sawise njegur ing kali Raden Kamandaka keli ngantintekan ing desa Panagih. Ing kono Raden Kamandaka diaku anak karo mbok Randha Rehtosura. Mbok Randha duwe jago sing jenenge “ Mercu”. Raden Kamandaka seneng karo Mercu, sabanjure Raden Kamandaka seneng adu jago. Saben-saben diadu, Mercu tansah menang, mula Raden kamandaka kondhang kaloka nganti tekaning Kadipaten Pasr Luhur.

Pawartane Raden Kamandaka nganti kepireng karo Adipati Kamandoho. Sang Adipati kebranang ing galih bareng uninga yen Raden kamandaka isih urip. Mula banjur utusan Silih Warni yaiku nom-noman kang arep magang prajurit Pasir Luhur. Dheweke bisa ditampa dadi prajurit lamun bisa nyekel Raden Kamandaka. Silih Warni sigra mangkat menyang Desa Panagih dikantheni para Prajurit Pasir Luhur. Silih Warni nantang Raden Kamandaka adu jago. Nalika jago lagi terung Silih Warni nubles bangkekane Raden Kamandaka   nganggo keris Kujang saka mburi. Saka kasektene, Raden Kamandaka bisa mbrobos ilang saka Silih Warni, mula panggonan iku banjur diarani Desa Brobosan.

Raden Kamandaka terus mlayu ngetan nganti tumeka panggonan kang buntu. Panggonan mau banjur dijenengi Buntu. Silih Warni sawadya balane terus ngoyak Raden Kamandaka. Raden Kamandaka terus mlayu nganti tekan ing gua. Ing kono Raden Kamandaka ngaso sawetara. Ora suwe banjur Silih Warni nututi tumeka ing gua iku. Silih Warni nantang perang tandhing karo Raden Kamandaka. Raden Kamandaka banjur ngakoni “Sejatine dudu Kamandaka, nanging Banyak Cotro putra Prabu Siliwangi ing Pajajaran. Aku lagi nyamar dadi wong lumrah” Kandhane Kamandaka.

Silih Warni                           : “Apa bener?”

Kamandaka                        :”Ya, bener, aku Banyak Cotro”

Silih Warni                        :”Adhuh, Kakang kula kang rayi Banyak Ngampar. Rama ngutus aku supaya nggoleki Kakang.” 

Kalorone banjur rerangkulan. Papan kang minangka ketemune mau dijenengi Gua Jatijajar, methik saka tembung Pajajaran.

                                                                                                ( Dina Nastiti, VIIIH)

LEGENDA

DUMADINE SALATIGA

Miturut crita, dhek jaman semana biyen, Adipati Semarang iku sugih bandha donya. Mula kuwi, Sunan Kalijaga pengin nguji Adipati Pandanarang II. Anggone nguji Adipati Pandhanarang II iku, Sunan Kalijaga dadi bakul suket. Saben suket sing dituku limang sen. Dhuwit iku dislempitake ana ing jero suket mau. Dening abdine ditemu lan diaturake marang Adipati pandanarang II.

Adipati Pandanarang II banjur ndangu, “Geneya dhuwitmu kokselipake ing suketan, apa kowe ora butuh?” “Kula betah arta, nanging setungggal sen mawon sampun cekap, pramila tiyang niku ampun ngempalaken bandha kemawon.” Mireng ature wong ngarit mau, Adipati Pandnarang duka, awit bakul suket mau kumawani marang Adipati.” Kula pitados panjenengan ugi nyimpen mas inten ing pekawisan menika.” Adipati tambah duka, awit ora rumangsa nyimpen mas inten ing njeron pekarangan. Wong ngarit mau banjur macul lan nemu mas inten.

Karo nudhuhake mas inten, sorot mripate wong ngarit mau katon mrebawani, njalari Adipati tumungkul sujud marang wong ngarit. Sawise dingendikani yen sejatine wong ngarit mau Sunan Kalijaga, banjur kepingin meguru.nanging ana sarate yen kepngin meguru, yaiku kudu ninggalake bandha donyane. Sang Adipati saguh, banjur enggal tindak menyang gunung Dwipa. Nyai Adipati uga ndherek, nanging amarga ngeman bandhane, kabeh mas inten dilebokake ana ing bumbung   pring wulung sing kanggo teken. Mula tindake Nyai Adipati keri. 

Ana ing tengah ndalan Adipati lan Sunan Kalijaga dibegal dening rampok. Nanging dingendikani Sunan Kalijaga,menawa sing nggawa bandha dony iku wanita sing ana mburi. Mas inten dilebokake teken bumbung pring nggo teken. Para begal percaya, banjur mbegal nyai Adipati. Sedalan-dalan Nyai Adipati nangis wae, banjur dingendikani dening Sunan Kalijaga menawa kena maguru nanging kudu ninggalake bandha donya.

Amarga ana wong telu sing salah, yaiku Adipati marang bakul suket, Nyai Adipati kang tansah mikir bandha donya lan begal sing ngrampok. Mula papan iku dijenengake Salah Tiga. Suwe-suwe wong- wong padha salah kaprah anggone nyebutake dadi Salatiga.

                                                                                                (Hermawati Aprilia,                                              )

ASAL USUL SEMARANG

Nalika semana, Kesultanan Demak dipimpin Pangeran Made Pandan. Pangeran Made Pandan kagungan putra arane Pangeran Pandan Arang. Sawijining dina, Pangeran Made Pandan lan putrane sarta para abdine lelana ngulon parane. Tekan sawijining alas gung liwang liwung, Pangeran Made Pandan leren banjur mbukak alas mau dienggo nenandur lan pomahan.

Emane durung ngrasakake asile Pangeran Made Pandan seda. Sadurunge seda, Pangeran Made Pandan ninggal weling “Ngger anakku Pandan Arang,olahen papan iki kanthi temen. Aja pisan-pisan sliramu ninggalake papan kene, amarga mengkone bakal dadi panggonan kang reja.”

Pangeran Pandan Arang tansah eling welinge swargi bapake. Pancen temenan papan mau katon ijo royo-royo, subur lan makmur.

Sawijining dina, ana kang aneh ing papan mau, Lemahe subur, nanging ana wit asem sing thukule arang-arang.Mula saka iku papan iki bakal dijenengi Semarang saka tembung asem kang arang-arang.

                                                                ( Vita Gusfanti,  VIIIH )

LEGENDA KAWAH SIKIDANG

Manut critane Kawah Sikidang dipercaya yen kawah kuwi mbiyene ana istana duweke sang ratu kang ayu rupane, arane Shinta Dewi. Ing sawijining dina, dheweke dilamar dening pangeran kang kabare sugih lan gagah. Nanging nyatane Shinta Dewi kuciwa, amarga pangeran kuwi nduweni awak manungsa lan sirahe rupa kidang. Arane Kidang Garungan. Mula ben ora gampang nglamar, Shinta Dewi nduweni siasat lan njaluk syarat. Syarate yaiku njaluk digawekake sumur kang jero lan gedhe banget ing kono.

Wektu semono, sumure wis arep rampung, nanging Shinta Dewi karo para pengawale ngurug sumur kuwi. Kidang garungan melu kekurug ing sumur lan kekubur ing sajroning sumur. Kidang Garungan ngupaya supaya bisa metu saka sumur kuwi kanthi ngetokake kabeh kasektene. Sumur kuwi banjur njeblug kanthi panas lan lemahe horeg utawa gogrog. Amarga saking jengkele, Kidang Garungan sepata marang Shinta Dewi yen kabeh keturunane bakal nduweni rambut gembel. Mula ing tlatah Dieng misuwur anane upacara adat Cukur Rambut Gimbal.

                                                                                (Rahmah Hidayah, VIIIH)

ASAL USULE TLAGA WARNA

Miturut critane, telaga sing katon warnane ijo, biru, lan bening amarga kena sorot sunare srengenge iku telaga sing digawe pangeran calon mantu kanggo ratu. Rikala kuwi, ana loro pangeran sing arep diangkat dadi mantune. Mula banjur dibuka sayembara kanggo syarat salah sijine bisa dipek mantu. Sarate yaiku cepet-cepetan gawe tlaga.

Nanging nalika ratu tindak-tindak, ratu pirsa ana telaga sing banyune katon tenang lan bening, ana cahyane amarga kesorot srengenge. Ratu banjur nggoleki pangeran kang nggoleki pangeran kang nggawe telaga kuwi, amarga arep didadekake garwane. Tundhone perkara sayembara kuwi dibatalake.

Ratu lan pangeran urip rukun lan tentrem dianugerahi  putri siji kang ayu rupane. Nalika semana ratu lan putrine lagi siram ana ing telaga, nanging slendang- slendange padha kabur kena angin lan tiba ing sajroning telaga. Slendhang mau nglunturi banyu telaga nganti banyune dadi warna warni. Mula saka kuwi telaga mau diarani TELAGA WARNA

                                                                                ( Yuanah Puspita, VIII H)

LEGENDA DANAU TOBA

Ing jaman kawuri ana wong kang gagah pideksa asmane Bathara Guru Sahala. Panjenengane kagungan kareman, karemane mancing. Nalika sawijining wektu panjenengane mancing, panjenengane entuk iwak gedhe banget, nanging dheweke kaget sakala, amerga iwake bisa ngomong. Iwake ngomong yen dheweke  njaluk dibebasake. Bathara Guru ora minangkani panjaluke iwak, minangka gantine, iwak mau digawekake blumbang.

Sawijining dina, iwak kuwi malih dadi wanita kang sulistya ing warna. Bathara guru pirsa, banjur kepranan penggalihe, semono uga wanita kuwi, basan weruh Bathara Guru seneng atine lan kayungyun marang panjenengane. Kekarone banjur kasih kinasihan. Bathara Guru ngersakake wanita kuwi dadi garwane, wanita kuwi gelem, sauger Bathara  Guru bisa minangkani sarate. Sarate, Bathara Guru ora kene crita marang wong liya, yen dheweke kuwi manungsa malihan saka iwak. Bathara Guru nyaguhi panjaluke iwak mau. Sawise dadi garwane, kekarone urip tentrem lan diparingi putra loro. 

Dina kuwi Bathara Guru lagi ngolah lemah, panase ngenthak-enthak, wis sawetara awan, nanging anake sing biasane ngirim sega, wedang lan lawuhe durung teka. Ing batin bathara Guru banget mangkele. Tekane putrane ngirim sega, bathara Guru isoh mangkel. Saking ora kuwawa ngampet dukane, panjenengane ndukani putrane sing ngirim sega. Anggone duka nganti ketrucut ngendika nyebut yen ananke kuwi  keturunan manungsa iwak. Putrane kelara-lara ora trima, nangis, banjur mlayu bali lapuran karo ibune.

Garwane Bathara Guru pirsa putrane diunekake mengkono mau banjur duka yayah sinipi, panjenengane mangkel banget, amarga Bathara Guru mbenjani janjine. Saking mangkele si putri, gunung –gunung lan bumi padha horeg, gunung padha njeblug. Tilas panjebluge gunung kuwi arupa tlaga kang amba lan dijenengi DANAU TOBA.

                                                                                ( Rizkita  A, VIII H)

LEGENDA KUTHA SURABAYA

LEGENDA GOA JATIJAJAR

Dhek jaman mbiyen ing Bogor ana praja kang kuncara. Ratune jejulik Prabu Siliwangi. Prabu Siliwangi kagungan putra telu yaiku Banyak Cotro, Banyak Ngampar lan Banyak Blabur. Sawijining wektu Prabu Siliwangi nimbali putrane Banyak Cotro. Sang Prabu nedya nglengserake panguasane marang Banyak Cotro. Banyak cotro durung kersa awit rumasa durung cukup ngelmune lan uga durung krama. Panjenengane kagungan karep arep ngulandara njajah desa milang kori.

Kanthi nyandhang lumrahe wong ndesa lan ganti asme Raden Kamandaka, banyak Cotro ngulandara nganti tekan ing Kadipaten Pasir Luhur. Panjenengane sinengkerake minangka putra dening sang Patih Reksanata. Nalika ana upacara anjarah iwak ing kali Legawa datan kanyana-nyana Raden Kamandaka ketemu karo Dewi Ciptarasa putra putrine panguwasa Pasir Luhur  Adipati Kanandaha. Dasar Raden kamandaka bagus pasuryane lan Dewi Ciptarasa sulistya ing warna, kekarone duwe rasa tresna. Nanging Adipati Kamandanu ora sarujuk, banjur ngutus marang prajurite supaya nyekel  Raden Kamandaka. Kanthi pitulungane Patih Reksanata, Raden Kamandaka bisa lolos saka pambujunge Prajurit Pasir Luhur. Panjenengane njegur ing kali. Prajurit Pasir Luhur ngira  yen Raden kamandaka wis tumekeng pati. Sawise mangerteni yen Raden Kamandaka wis mati, Adipati Kanandaha bungah banget penggalihe, nanging Dewi Ciptarasa tansah banget nandhang sungkawa.

Sawise njegur ing kali Raden Kamandaka keli ngantintekan ing desa Panagih. Ing kono Raden Kamandaka diaku anak karo mbok Randha Rehtosura. Mbok Randha duwe jago sing jenenge “ Mercu”. Raden Kamandaka seneng karo Mercu, sabanjure Raden Kamandaka seneng adu jago. Saben-saben diadu, Mercu tansah menang, mula Raden kamandaka kondhang kaloka nganti tekaning Kadipaten Pasr Luhur.

Pawartane Raden Kamandaka nganti kepireng karo Adipati Kamandoho. Sang Adipati kebranang ing galih bareng uninga yen Raden kamandaka isih urip. Mula banjur utusan Silih Warni yaiku nom-noman kang arep magang prajurit Pasir Luhur. Dheweke bisa ditampa dadi prajurit lamun bisa nyekel Raden Kamandaka. Silih Warni sigra mangkat menyang Desa Panagih dikantheni para Prajurit Pasir Luhur. Silih Warni nantang Raden Kamandaka adu jago. Nalika jago lagi terung Silih Warni nubles bangkekane Raden Kamandaka   nganggo keris Kujang saka mburi. Saka kasektene, Raden Kamandaka bisa mbrobos ilang saka Silih Warni, mula panggonan iku banjur diarani Desa Brobosan.

Raden Kamandaka terus mlayu ngetan nganti tumeka panggonan kang buntu. Panggonan mau banjur dijenengi Buntu. Silih Warni sawadya balane terus ngoyak Raden Kamandaka. Raden Kamandaka terus mlayu nganti tekan ing gua. Ing kono Raden Kamandaka ngaso sawetara. Ora suwe banjur Silih Warni nututi tumeka ing gua iku. Silih Warni nantang perang tandhing karo Raden Kamandaka. Raden Kamandaka banjur ngakoni “Sejatine dudu Kamandaka, nanging Banyak Cotro putra Prabu Siliwangi ing Pajajaran. Aku lagi nyamar dadi wong lumrah” Kandhane Kamandaka.

Silih Warni                           : “Apa bener?”

Kamandaka                        :”Ya, bener, aku Banyak Cotro”

Silih Warni                        :”Adhuh, Kakang kula kang rayi Banyak Ngampar. Rama ngutus aku supaya nggoleki Kakang.” 

Kalorone banjur rerangkulan. Papan kang minangka ketemune mau dijenengi Gua Jatijajar, methik saka tembung Pajajaran.

                                                                                                ( Dina Nastiti, VIIIH)